“De provincie is van oudsher de regionale overheid die het maatschappelijke belang moet waarborgen”, aldus Cees Meijles (provincie Fryslân). “Milieu hoort daar ook bij en is altijd een belangrijk onderdeel geweest in het provinciale beleid”.
Thema milieu als integraal onderdeel
Meijles geeft aan dat het thema milieu steeds meer naar de achtergrond dringt, door het “op te hangen” aan andere thema’s zoals aan werkgelegenheid. Het thema “milieu” vormt steeds vaker een integraal onderdeel van economische en sociale agenda’s. Goed nieuws vertelt Meijles: “Het milieu moet niet als iets losstaands gezien worden. Laat het vooral een onderdeel zijn van thema’s als verduurzaming, werkgelegenheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen”.
Fair Fryslân
Het centrale thema van provincie Fryslân “Met de Mienskip werken aan een mooi en sterk Fryslân.” Milieutaken worden hierbij op twee sporen uitgevoerd. De eerste betreft slim milieubeheer, onderdeel van dienstverlening bedrijventoezicht en handhaving. De tweede bestaat uit vier thema’s: Friese Grondstoffen Agenda, Duurzame transportstoffen, Fair Fryslân en Eetbare stad.
Ideeën voor tafelprojecten
De provincie heeft aangegeven om, als faciliterende overheid, samen te gaan werken met Noorden Duurzaam. Er zijn al een drietal tafelprojecten aangedragen: beton, dakleer en ESCo’s (Energie Service Company). Daarnaast werkt de provincie aan het (regionaal/lokaal) sluiten van de biomassa keten. “Dit gaat de komende tijd een belangrijk thema worden, waarbij bodemvruchtbaarheid of liever bodemgezondheid een prominente plaats dient te krijgen”, aldus Meijles. “De bodem moet niet als sluitpost maar als basis worden gezien. De circulaire economie begint tenslotte bij de bodem. Teruglopende bodemgezondheid en grondstoffenschaarste zijn grote bedreigingen voor onze voedselzekerheid".
Keten verbreden
De provincie creëert met het lidmaatschap nieuwe mogelijkheden. Vanuit de provincie worden, op eigen initiatief en op aandragen van de Mienskip, ketens samengesteld rond grondstoffenstromen, waarbij de partners zorgvuldig uitgezocht worden. Met ketenoverleg zoeken de aangesloten partijen met elkaar naar de mogelijkheden om zo’n keten te verduurzamen, bijvoorbeeld door het hoogwaardig in kringloop brengen van grondstoffen. Zodra een keten ‘gesloten’ is, dat wil zeggen: technisch/logistiek, financieel en organisatorisch gezond, met behoud van grondstoffen, zal deze doorgezet worden naar Noorden Duurzaam om zo het gewenste sneeuwbaleffect te veroorzaken.
Kenmerken keten sluiten
Cees Meijles vertelt over de drie belangrijke kenmerken voor het sluiten van keten:
1. Ketens sluiten zich niet vanzelf; de meeste ondernemers zijn vaak nauw betrokken bij hun linker en rechter buurman, bijvoorbeeld een toeleverancier aan de ene kant en een afnemer aan de andere kant. Ondernemers zijn individueel niet bij machte om een keten te sluiten. Daarom is er een bredere aanpak nodig en moet het proces worden gefaciliteerd.
2. Ketens gaan werken als alle partners er voordeel van ondervinden. Alle partners moeten iets extra’s doen om te verduurzamen. Daar moet natuurlijk een compensatie tegenover staan. Dat kan geld zijn, een steviger concurrentiepositie, een imago verbetering, invulling van MVO doelstellingen, energiebesparing of social-return of een combinatie daarvan.
3. Naast deze compensatie voor extra inspanningen levert ketensamenwerking nog een belangrijk ander voordeel: op lange-termijn-samenwerking wordt hiermee gestimuleerd.
De provincie laat met het lidmaatschap zien dat ze de vereniging ziet als sociale innovator voor duurzame ontwikkeling. De unieke werkwijze van Noorden Duurzaam met tafels en tafelprojecten, bevordert het opschalen van duurzame initiatieven.
Interview: Désirée Boerema (iDees online, Haren)
