ODE ÉÉN GROTE SUBSIDIEPOT
De ODE werd in 2013 ingevoerd. De opbrengst hiervan wordt gebruikt als subsidie om windparken op zee en andere projecten voor de productie van groene energie te realiseren. Destijds bedroeg de heffing voor een gemiddeld huishouden (3.500 kWh stroom, 1.500 m3 gas) nog geen tientje. Inmiddels is dat al € 60,-; een stijging van ruim 500%.
Via de ODE zorgen de Nederlandse huishoudens dit jaar voor een subsidiepot met € 678 miljoen. Voor 2020 heeft het ministerie uit de ODE een bedrag van € 2,3 miljard begroot. Dat komt ruwweg neer op € 200,- per huishouden. Er zit dus weer een enorme belastingverzwaring aan te komen; dit keer van ruim 230%.
Onderzoek door: Pricewise.nl

NOG MEER LASTENVERZWARING
Om te voldoen aan de internationale klimaatdoelstellingen, zal Nederland sneller moeten groeien op het gebied van duurzame energie. “Ons land bungelt onder aan de ranglijst van landen die zich daaraan gecommitteerd hebben en moet de komende jaren dus nog veel terrein goedmaken. Het is zeer de vraag of een jaarlijkse ODE-bijdrage van € 2,3 miljard op den duur volstaat,” stelt Hans de Kok, directeur van Pricewise.nl. De kans is groot dat de kosten per huishouden nog verder omhoogschieten.

KLEINSTE POST IS VOOR ENERGIE
Slechts 35% van de energielasten van een doorsnee gezin gaat nu op aan de kostprijs voor aardgas en elektra. Van de overige 65% vloeit 45% naar de belastingdienst en is 20% voor netwerkkosten. “Belasting is een dominante factor en torent boven de kale gas- en stroomkosten uit. Door de sterke stijging van de ODE wordt het verschil alleen maar groter. Maar ook de energiebelasting blijft elk jaar stijgen,” aldus De Kok. Hij houdt er sterk rekening mee dat energiefactuur de komende jaren steeds hoger wordt.

TEN SLOTTE OOK NOG BTW
Voor het gemiddelde gezin steeg de optelsom van alle energiebelasting in de afgelopen acht jaar fors met ruim € 225,-, van € 550,- naar € 775,- per jaar. Samen met de voorziene stijging van de ODE lopen energiebelastingen en -heffingen over een periode van tien jaar op tot maar liefst € 900,- per jaar. Over de energiebelasting en ODE wordt ook nog btw geheven. “Dit laatste is niet uniek. Bij sigaretten en autobrandstoffen wordt ook eerst accijns geheven en daarbovenop btw,” aldus De Kok.

HEFFINGSKORTING VOOR IEDEREEN
Ter compensatie krijgen alle huishoudens in Nederland een vaste aftrekpost van € 373,-, de zogenoemde heffingskorting. Dit omdat de overheid een warm huis beschouwt als een basisbehoefte. De subsidie wordt op de jaarrekening verrekend met de leveringskosten voor stroom, omdat niet iedereen een gasaansluiting heeft.

TURTELTAKS
De gang van zaken met de ODE doet denken aan wat in de Belgische volksmond Turteltaks heet (vernoemd naar minister Turtelboom, die deze impopulaire maatregel invoerde). Sinds begin 2016 zijn de Belgen via de Bijdrage Energiefonds ineens veel meer kwijt aan energielasten. Zij lossen daarmee de schuld af die ontstond toen de regering veel meer groene-stroomcertificaten voor zonnepanelen had afgegeven dan was begroot. Dit kost een gemiddeld huishouden € 100,- tot € 130,- per jaar extra, wat tot veel protest leidde.